Tin tức
10 năm nữa, người Việt đọc sách như thế nào?
Kinhtedothi - Sáng 28/7, Vụ Thư viện (Bộ VHTT&DL) đã tổ chức hội thảo đóng góp ý kiến cho dự...
Kinhtedothi - Sáng 28/7, Vụ Thư viện (Bộ VHTT&DL) đã tổ chức hội thảo đóng góp ý kiến cho dự thảo đề án “Phát triển Văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2015 - 2020, định hướng 2030”, với mục tiêu 5 - 10 năm sau người Việt yêu sách hơn ipad, máy tính; thế hệ trẻ Việt được trang bị kỹ năng đọc kiểu hiện đại như người Mỹ và Phần Lan.
Trẻ em bớt dùng ipad
Dưới quan điểm của Ban soạn thảo đề án, bà Vũ Dương Thúy Ngà – Phó Vụ trưởng Vụ Thư viện cho rằng: “Những năm gần đây việc đọc ít được quan tâm. Qua những dịp đi khảo sát ở sân bay, đến nhà ga hoặc bất kỳ nơi công cộng nào khác; trẻ em, người lớn tay cầm ipad, máy tính xách tay thay vì cuốn tiểu thuyết, tờ báo như trước đây”. Rất nhiều người đồng quan điểm với bà Ngà, đánh giá văn hóa đọc của Việt Nam đang ở tình trạng “báo động”. Tại các thư viện dù có được xây dựng khang trang cũng trống vắng độc giả. Dù đang dịp nghỉ hè, nhưng mỗi phòng đọc của Thư viện Hà Nội lác đác chưa đủ 10 người đọc. Bãi gửi xe chủ yếu là của cán bộ, nhân viên và khách đến uống café tại Helio coffe tầng 1. Tại Thư viện Quốc gia, nhân viên làm việc ngày càng nhàn vì số lượng độc giả làm thẻ đọc hàng năm giảm dần đều.
“Chúng ta đang ở cơ chế dự án, nhà nhà người người lo kiếm tiền, không còn thời gian để đọc. Họ muốn đọc nhưng còn nghĩ phải đi bơm xe, hay vào máy tính làm công việc khác kiếm tiền” – thầy giáo Hoàng Sơn Cường cho biết. Thế nhưng, cơ chế thị trường, sự phát triển của thời đại công nghệ chỉ là một trong những nguyên nhân để văn hóa đọc Việt xuống cấp. Nhìn sang các quốc gia Mỹ, Phần Lan…, văn hóa đọc vẫn phát triển. Trẻ em, người lớn vẫn chọn đọc truyện, tiểu thuyết, khai thác thông tin từ việc đọc. Theo TS Nguyễn Ngọc Minh: “Để giữ được nền văn hóa đọc như vậy, 1/3 giáo trình văn học của các quốc gia này dạy trẻ em kỹ năng tìm kiếm tư liệu và kỹ năng đọc; từ đọc menu, đọc bản đồ, ký hiệu thông tin, đọc phương tiện media… Còn ở Việt Nam, phần lớn học sinh, sinh viên đều không được trang bị kỹ năng đọc”.
Chính vì vậy, mục tiêu mà đề án “Phát triển Văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2015 - 2020, định hướng 2030” không chỉ là những con số của dự án xây dựng và hoàn thiện hệ thống thư viện các cấp, mà là xây dựng chính sách đầu tư cho văn hóa đọc. Chính sách này bắt nguồn từ cải tiến giáo trình học trong nhà trường, tác động đến hoạt động văn hóa đọc; từ việc trợ giá cho sách cho đến trang bị trang thiết bị hiện đại phục vụ cho việc đọc của cộng đồng. Theo dự thảo đề án, đến năm 2020, phấn đấu 40% các phương tiện truyền thông đại chúng T.Ư và địa phương có chuyên mục giới thiệu sách, số lượng người đăng ký sử dụng thư viện công cộng đạt 700.000 người/năm…
Để thư viện tỉnh không nằm trên quả đồi
Từ năm 1993 trở về trước, thư viện công cộng phát triển rầm rộ ở các tỉnh, thành. Không chỉ có thư viện tỉnh, TP, huyện, thị xã, mà còn có thư viện thôn, thư viện gia đình. Thế nhưng, sau năm 1993, thư viện xã bị bỏ ngỏ. “Không ai bắt buộc huyện phải cấp kinh phí cho thư viện. Tiền đầu tư vào phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao, thay vì đầu tư cho sách, báo” – bà Tú Anh – Giám đốc Thư viện tỉnh Nghệ An cho biết. Thế nên, trong chuyến đi thực tế năm 2014 vừa qua, bà Vũ Dương Thúy Ngà thấy buồn cho cảnh Thư viện tỉnh Hà Nam, Thư viện tỉnh Đắk Nông có như không có. “Ai phải yêu sách lắm mới đến thư viện tỉnh Đắc Nông. Vì vị trí của thư viện ở trên quả đồi, đường lên nhầy nhụa đất đỏ, lại nằm khuất tối trong khuôn viên nhà văn hóa tỉnh” – bà Thúy Ngà chia sẻ.
Để giảm tránh tình trạng các thư viện bị “hắt hủi”, Ban soạn thảo đề án đã đề ra mục tiêu đến năm 2025, 97% thư viện cấp tỉnh có cơ sở độc lập, trang thiết bị hiện đại, có ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ bạn đọc. Tiếp theo đó là chỉ tiêu độc lập cho thư viện cấp huyện, cấp xã và cấp thôn.
Không phải xã hội phát triển, người lớn thờ ơ với đọc sách khiến trẻ con học theo. Thực tế là người Việt đang thiếu kỹ năng đọc, thiếu sự quan tâm của Nhà nước trong việc đầu tư phát triển văn hóa đọc. Chính vì vậy, xây dựng đề án “Phát triển Văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2015 - 2020, định hướng 2030” là cần thiết. Nhưng làm sao để đề án không mang tính dự án, thiếu tính thực tế thì cần thêm những cuộc khảo sát gần bạn đọc hơn nữa, những con số chỉ tiêu và cả tên gọi không quá xa rời, mông lung.
Cần khuyến khích trẻ dành thời gian đọc, tìm hiểu sách để mở rộng kiến thức. Ảnh: Công Hùng
|